Imaxinamos que xa todos e todas lestes o libro deste mes. Deixamos dous artigos e unha foto da planta que ocupa un lugar tan importante na novela: a selandria.
O libro que imos comentar o vindeiro luns comeza cun animaliño pequeno e escorredizo: o caracol
Premendo aquí poderás ver fermosas fotografías coma esta de caracois
Quen pode imaxinar que un animal pequeno coma este poda causar tanto alboroto? Pois nin máis nin menos que un prato deles son os que desencadean a trama desta magnífica novela. En serio? Caracois? Para comer?… Pois si…un delicioso bocado que xa os antigos romanos saboreaban. Incluso coidaban que eran unha estupenda cura para enfermidades do estómago e das vías respiratorias! Aínda que a condición para que dese resultado o tratamento era comelos en número impar…
Será un prato destes pequenos moluscos o que catapultará ao noso protagonista Cósimo o máis alto! Levarao a descubrir un mundo diferente o que estaba acostumado a ver. Pero… non adiantemos acontecementos…Leamos a obra escrita por Italo Calvino e, tende moi en conta, que moitas das súas vivencias plasmounas nas súas obras…Haberá nesta algún elemento da súa vida?
O libro que imos ler para o mes de xaneiro vainos facer gozar con múltiples aventuras, vainos facer chorar con múltiples penalidades, vainos somerxer en dous mundos descoñecidos: o mundo do Ártico e o mundo dos cans. Trátase de A chamada da selva, de Jack London.
Esta novela está protagonizada por un can, Buck que vive unha vida regalada na casa do seu amo e, por un desafortunado azar, cambia completamente e ten que aprender da realidade dun xeito brutal. Trátase dunha novela de aprendizaxe, tamén denominadas de iniciación, na que o protagonista rematará “aprendendo”, madurando e “iniciándose” no mundo real, a través dos diversos obstáculos que se lle irán presentando.
Ademais da intensidade da vida de Buck, o noso protagonista, tamén poderemos comentar algo sobre a vida do autor da novela, Jack London, se cadra chea de máis avatares cá do propio can.
Como xa imaxinades, a lectura ten que facerse un día de frío. Se houbese neve sería mellor. Como aquí non hai, haberá que imaxinala. Tamén sería bo que lésedes tocando a un can. Se non o tedes, aquí está Buck:
Non se pode pasar o Nadal en mellor compañía cá de Buck! E lembra que non se poden abandonar os animais nin tratalos mal! Son seres que sempre sacan o mellor de nós. Cómpre amalos e querelos.
No blog de Dinamización Lingüística fixo Cándido unha recolleita de músicas en galego que reflicten tamén un compromiso coa terra non só como nación senón como lugar xeográfico, como espacio que máis veces das que debera a man do home perturba e destroza. Un exemplo desas cancións e bailes é este videoclip de Quempallou. Chámase “En que terra me botaches” e pertence ao disco “Estremonías”:
Viches que ben bailan, Jorge?
Podedes entrar no blog para botarlle un ollo ás actividades que vai desenvolvendo o Equipo de Dinamización ou podesdes aceder directamente ás músicas ecolóxicas se entrades aquí.
Lemos estes días a carta que o xefe Seattle lle escribiu ao home blanco, o presidente dos Estados Unidos, Franklin Pierce, como resposta a unha oferta que o presidente envía ao xefe Seattle, da tribu Suwamish, para mercarlle os territorios do noroeste dos Estados Unidos que hoxe forman o Estado de Washington. A cambio, promete crear una “reserva” para o pobo indíxena.
Aquí podes ler a historia dos indíxenas norteamericanos e de como estes foron colonizados primeiro polos europeos e despois polos nortemaricanos. Eran e seguen sendo moitas as tribus que alí vivían. Neste pequeno documental fálase dalgunhas delas:
Non foi Seattle o único xefe indio que loitou pola independencia da súa terra e da natureza. Tamén cómpre falar de, entre outros, Toro Sentado. Aquí queda un pequeno documental do xefe da tribu:
Hoxe en día as etnias amerindias son moi poucas. A súa forma de vida tamén as súas linguas están seriamente amenazadas polas nacións máis poderosas que impuxeron e impoñen a miúdo os seus valores e a súa forma de vida ás culturas máis minoritarias. Xa falamos neste blog a propósito de Sagarmatha (lembrádelo, verdade?) da situación dos pobos minoritarios do Tibet, concretamente da invasión do goberno de China de parte do territorio tibetano, provocando o exilio do Dalai Lama, xefe espiritual do budismo tibetano, e milleiros de tibetanos á India.
E tampouco América do norte foi o único territorio expoliado polos intereses das grandes potencias. América do Sur padeceu a colonización europea coa conseguinte perda (cultural e económica) para os pobos nativos.
“La útima huella”é un documental da directora chilena Paola Castillo que mostra como era a cultura yagán a partir de Úrsula e Cristina Calderón, derradeiras supervivintes da etnia indíxena do sur de Chile.
O certo é que os pobos indíxenas, os máis primitivos e pegados á terra tiñan unha relación moi profunda (casi mística) coa natureza: respectabana, amábana. Pois ben, o escritor e filósofo anarquista (tamén norteamericano coma o xefe Seattle) Henry David Thoreau recolleu na súa obra “La vida en los bosques” unha filosofía semellante:
“Fui a los bosques porque quería vivir a conciencia, quería vivir a fondo y extraer todo el meollo a la vida. Dejar de lado todo lo que no fuera vida para no descubrir, en el momento de la muerte, que no había vivido. No quería descubrir lo que no fuera vida, porque vivir es caro, ni quería practicar la resignación a menos que fuera completamente necesario. Quería vivir con profundidad y absorber toda la médula de la vida, vivir de manera tan severa y espartana todo cuanto no fuera vida, abrir un amplio surco y arrasarlo, arrinconar a la vida y reducirla a sus términos inferiores y, si resultaba mezquina, coger toda su genuina mezquindad y hacerla pública al mundo; o, si era sublime, saberlo por experiencia y ser capaz de dar cuenta de ello en mi próxima excursión.” (…)
Xa imaxino que moitos e moitas vos preguntaredes por que non está na biblio o libro que temos que ler este mes Aldebarán. Xa está pedido na librería desde hai días pero parece que hai problemas cos distribuidores. Lamentamos este retraso e disculpámonos por tervos agardando tanto tempo. Agardamos que cheguen pronto e que vos dea tempo a lelos a semán que vén.
Mentras non chega podedes ir meténdovos na historia. Collede, se queredes a mochila viaxeira Aldebarán que hai na biblio. Nela atoparedes moito material relacionados coa estrela que dá nome ao cómic.
No libro recréase a vida no planeta de Aldebarán que foi colonizado hai tempo polos terrícolas, mais estes perderon a conexión co lugar. Aproveitando esa ausencia os “aldebaranenses” (acéptanse suxestións para o xentilicio) artellan un ditadura que ten sometidos aos habitantes que alí viven. En fin, como se os terrícolas non fosemos expertos en crear ditaduras!!!
No citado planeta hai, evidentemente, unha fauna e unha flora moi diferentes ás da Terra. A aparición dun animal, a mantriz ( e o poder que esta ten) vai provocar unha sucesión de acontecementos vertixinosos que faran tambalear ao poder e ao exército. Nada hai na Terra que se semelle a ela. A fauna dese “planeta” é moi, moi diferente á terrestre:
Con respecto á paisaxe, esta si ten máis parecido coa que nós coñecemos. De feito, hai un lugar (que aparece debuxado na páxina 69) me lembra a algo coñecido: a fermosísima praia das Catedrais, na Mariña lucense. Fixádevos nel cando o leades!
Alúdese tamén, na obra, a dous lugares do planeta Terra: Casablanca en Marrocos e o pobo de Zagorsk, ao norte de Moscú. De alí proceden os protagonistas Driss y Alexa.
Tamén é importante que coñezades a Antonio Carlos Jobim. Mirade que ben soa a súa canción “Woves”. Así saberedes de quen fala Jose na páxina 74.
Boa viaxe! Boa lectura!
Nota: o autor da obra é Luiz Eduardo de Oliveira, apodado Leo*. Podedes saber máis del se clicades aquí. O cómic é unha historia de resistencia no medio dun océano. El probablemnete saiba de resistencias políticas pois a súa biografía está marcada polas continuas fuxidas das ditaduras que asolaron ao continente hispanoamericano durante o século XX. Aquí tedes (en francés) unha pequena entrevista co autor:
*Non confundir con este Leo (que tamén está moi ben, por certo!)
Encetamos outro curso e con el unha nova andaina lectora. Nesta ocasión o eixe condutor da mesma será a ciencia e máis concretamente o papel das mulleres nese eido.
Así describe Dores Pereira, a actual coordinadora da biblioteca e tamén do club de lectura, a relación que existe entre ciencia e literatura:
Ciencia e literatura.
(Procedencia da imaxe) Aparentemente, a ciencia e a literatura apelan a dous planos distintos do ser humano: a intelixencia e as emocións. Esta visión fúndase na idea, extendida pero inexacta, de que a literatura busca conmovernos coa creación de mundos imaxinados e/ ou imaxinarios; mentres que a ciencia centra os seus esforzos en revelar as claves do mundo real. Pero estas dúas formas de abordar a realidade teñen máis puntos en común do que parece: as grandes obras literarias posúen a capacidade de iluminar profundamente a realidade, mesmo de anticipar descubertas e problemas científicos. Pola súa banda, os grandes avances científicos corroboran, resitúan ou precisan os límites nos que a creatividade literaria se move. Así, máis que antagónicas, ciencia e literatura colaboran na descrición integral do ser humano e do contexto no se insire.
As mulleres interesadas polo mundo da ciencia- aínda que non só estas- tiveron moitas dificultades para facer escoitar a súa voz nun ámbito históricamente reservado ao xénero masculino. Pero xa dende vello e malia os atrancos que tiveron que superar, conseguiron deixar a pegada da súa intelixencia alí onde fixaron a súa curiosidade e a súa paixón polo coñecemento. Dende Hipatía a Lise Meitner, da Condesa Lovelace a Marie Curie ou de Barbara McClintock a Rosalind Franklin, estas mulleres, cuxos descubrimentos foron en ocasións atribuídos inxustamente a colegas masculinos, están aí para demostrar que a ciencia non entende de xéneros, senón de oportunidades e de condicións favorables ao seu desenvolvemento. O club de lectura que se pon en marcha durante este curso no noso centro pretende achegarnos á figura destas mulleres, e abordar a lectura de obras que teñan como fío condutor a ciencia nalgún dos seus aspectos, sobre todo obras de autoría feminina: porque tamén no campo da creación literaria a ficción científica é un xénero ao que as escritoras se incorporaron, tardiamente pero con forza.
A ver se conseguimos ese obxectivo. Para chegar ata el fixemos esta escolma de libros que relacionamos seguidamente pola orde na que van ser lidas e co nome do profesor/a que levará a sesión:
_ Leo Aldebarán, novela gráfica do artista brasileiro Leo. Para comentar en novembro con Dores e Esme.
Aínda que estes son os libros elixidos pode haber algunha modificación.
As xuntanzas serán, coma sempre, os primeiros luns lectivos de cada mes. Con todo, para coñecérmonos ou recoñecérmonos imos facer unha reunión inicial este martes no segundo recreo na biblioteca. Agardámosvos!!
Pechamos con un pequeno contacto cos mundos de Aldebarán, concretamente cos soños de Alexa, nos que ides navegar os vindeiros días:
Cómpre que coñezades este dato: Aldebarán é a estrela máis brillante da constelación Tauro.
Boa estancia nesta estrela e ata o luns 9 de novembro!
Faise difícil atopar unha obra que aborde a temática das linguas (os dereitos, os coidados, as orixes, os usos, os desusos… das mesmas) na que non apareza Babel. Esta, claro, non é a excepción. Na páxina 61, no diálogo que manteñen Luci e o Arcanxo, podemos ler:
“(…) LUCI: Quizais o xurado deba reflexionar sobre o feito de que todas as linguas teñen fronteiras, unha máis amplas e outras menos, pero non hai polo de agora unha lingua universal. Segundo ese argumento todas as linguas son inútiles.
ARCANXO: exacto, son a consecuencia da soberbia humana, xa desde a torre de Babel(…)”
Desta torre xa se nos fala na Biblia, concretamente no libro do Xénese (Antigo Testamento). Babel é o lugar no que Jahvé ( Deus) confundiría aos homes ao darlles a posibilidade e o poder de que falasen linguas diferentes. O feito provocaría a dispersión dos homes en tribus ou grupos. Pregunta: son as linguas as que nos dividen? Ou son os intereses económicos, sociais… dos falantes (ou dun grupo de falantes) as que dividen as linguas e estas, o uso das mesmas, é o que nos achega? Son todas as linguas iguais? Ou unhas máis iguais ca outras (teño que dicir esta expresión ainda que non poida pedirlle permiso a Orwell)?
Falantes que falades linguas (algunha menos igual cá outra), que pensades?
E se falamos de Babel e da torre, non podo pechar a entrada sen recomendar a película Babel, de Alejandro González Iñárritu. Aquí vos queda o trailer da mesma:
A película completa a chamada Triloxía da morte do citado director. As películas que a preceden son Amorres perros e 21 gramos.
“(…) Escuro total de súpeto. Para marcar esta transición _ que deberá completarse o máis rapidamente posible_, e así mesmo as outras similares a ela ao longo da obra, pode soar mentres dure a escuridade unha música que contribúa a crear unha atmosfera difusa, etérea, un clima onírico. Se cadra os primeiros segundos do Preludio á sesta do fauno de Debussy resulten axeitados(…)”
“(…) Escuro de súpeto, soa a música de Debussy uns instantes de modo que DIÑA poida regresar ao seu banco de acusada e poñer a chaqueta, e a AMIGA teña tempo de desaparecer cos carriños. tras isto, o escenario recupera de vagar a súa luz. (…)”
Páxina 51 da edición citada
Para coñecer a importancia do preludio debemos saber que non é cousa pouco importante, pois trátase da sesta dun fauno. E non sabemos como dormen os faunos, pero quen fora fauno para durmir con isto…
Algo deben de ter os faunos que ata Picasso os pintou e fíxoo así:
“Fauno descubrindo a unha muller” (podedes ler aquí información sobre os debuxos que o pintor fixo de faunos, centauros e minotauros)
E aquí vos queda unha pequena curtametraxe animada de Juan Pablo Etcheverry, Minotauromaquia, inspirada na obra picassiana:
Nota á marxe: se falamos de touros, nós discrepamos (e moito!) con Piasso. Sobre as corridas de touros (e outros asuntos varios) opinamos como Larra.
(Rutilante) Grazas, moitas grazas. (Pousa o libro derriba da súa mesa.) Ben, volvamos ao xurado. Dicíalles que teñen dúas cartolinas, unha azul e outra vermella. Se a maoiría escolle azul… (Soan, atronadores, os vinte e seis primeiros segundos dos coros do Aleluia, do Mesías de Händel, mentres o ARCANXO xunta as mans, en actitude arrebatada, LUCI tapa os oídos e o escenario inúndase de súpeto dunha suave e celestial luz azul.)
Pero se a maioría escolle vermello… (Escóitase, a maior volume aínda, os primeiros vinte e sete segundos da obertura da ópera O holandés errante, de Wagner. O ARCANXO tapa os oídos, aterrado, LUCI brinca, exaltada, e o escenario escurécese cunha terrible luz vermella.)
Este é un blog dun Club de lectura dun centro de ensinanza. O seu uso é meramente didáctico, polo que se algunha das imaxes ou textos usados tivese dereitos de autor, facedenolo saber para proceder a retirala.