Antes da reunión: Quen é Frida Kahlo?

A próxima reunión do club será en torno ó libro “Frida (una historia posible)”.  Cómpre pois comezar por averiguar quen é/foi Frida Kahlo.

Xa sabedes os seguidores deste blog que ademais da literatura, razón de ser do blog, nos ocupan outras artes. Se na lectura anterior nos acercabamos á arquitectura da perdida cidade de Petra a través da arqueoloxía, agora imos acercarnos á pintura, arte que xa tocamos en “El retrato de Carlota” e que volveremos tocar coa lectura do mes de maio: “O pintor do sombreiro de malvas”.

Desta vez acercámonos a Frida Kahlo .  A protagonista da obra que imos ler é esta pintora mexicana que se chamaba Magdalena Frida Carmen Kahlo Calderón, (picando sobre o nome completo tedes a ligazón á páxina web do museo Frida Kahlo)

A protagonista do libro de María Baranda está baseado na vida desta pintora, aínda que non é unha obra biográfica. Hai nela anécdotas reais, lugares reais e outros ficticios froito da imaxinación da autora (María Baranda). O mesmo subtítulo da obra (“una historia posible”) xa nolo indica.

Frida Kahlo (1907 -1945) era filla do fotógrafo  Guillermo Kahlo, de orixe xermánico, pero afincado en México e casado con Matilde Calderón, mexicana de ascendencia española. A vida de Frida Kahlo estivo marcada polo sufrimento xa desde a infancia. De pequena tivo a poliomielite, enfermidade hoxe pouco frecuente, pero que na súa época causaba estragos entre os nenos, que non estaban vacinados contra ela. Unha das secuelas máis frecuentes desta enfermidade é a coxeira. Frida Kahlo era coxa e arrastraba serios problemas de saúde a causa desta enfemidade infantil, pero as cousas empeoraron cando na súa xuventude, o 17 de setembro do 1925, sufríu un grave accidente: o bus no que viaxaba foi arrollado por un tranvía que quedou completamente destruído, e Frida, que salvou a vida de miragre, quedou terriblemente danada: fractura da columna vertebral en varias partes, fractura de clavícula, de varias costelas, da perna dereita, do ombreiro esquerdo… e un ferro atravesouna totalmente.

Foi intervida decenas de veces ó longo da súa vida a causa deste accidente e tivo varios abortos, xa de adulta.

(Procedencia da imaxe)

Estando postrada nunha cama durante a súa convalecencia, comezou a pintar sobre o corsé de xiz que a envolvía. Cun espello no teito pintábase a si mesma: unha pintura para exorcizar a súa dor, unha pintura que brotaba do fondo da súa desesperación.

Casou no 1929 co muralista Diego Rivera  co que mantivo unha relación tormentosa, caracterizada por separacións temporais, amantes varios e sobre todo por unha fixación obsesiva por el.

A índole desta relación deixouna moi ben reflexada nesta canción Pedro Guerra. (Ó matrimonio entre Frida e Diego chamárono no seu momento a “unión do elefante e a paloma”, aludindo á súa aparencia física)

Vivíu en Estados Unidos con Diego entre o 1935 e o 1939. Ámbolos dous estiveron moi implicados na vida política, social e cultural da súa época. Tratou (a algúns intimamente) a personaxes coma o revolucionario ruso Leon Trotsky, o líder do movemento surrealista André Breton, a fotógrafa italiana Tina Modotti … Foi admirada por pintores e intelectuais da súa época coma Pablo Picasso, Kandinsky, Marcel Duchamp , entre outros. Comezou a expoñer entre o 1939 e o 1949, pero non tivo verdadeiro recoñecemento artístico ata a década dos setenta, xa despois da súa morte.

Como se pode observar nos cadros cos que imos ilustrando a entrada, a súa pintura é moi autobiográfica e posto que a súa vida estivo marcada pola dor física e emocional, a súa pintura é moi desgarrada,

pero tamén moi colorista, como exemplos deixámosvos un par dos seus autorretratos.

Podedes atopar máis información sobre esta pintora lendo algunha das súas biografías. Unha das máis coñecidas é a de Hayden Herrera, na que se baseou a película “Frida Kahlo” dirixida por Julie Taymor no 2002, protagonizada por Salma Hayek. Xa antes, no 1984, Paul Leduc foi o primeiro en levar a súa vida á gran pantalla. Aquí deixámosvos o trailer da versión de Julie Taymor.

Tamén podedes ler o propio diario de Frida Kahlo. Que reflicten os 10 últimos anos da vida de quen dixo André Bretón (v. supra) que “era unha cinta de seda arredor dunha bomba”.

El Diario de Frida Kahlo
Autora: Frida Kahlo
Editorial Debate, 2002
Páginas: 296

Advertisement

Ammor en Ammán, despois da reunión

O pasado luns tivemos xuntanza arredor do libro Ammor en Ammán. Non foi unha lectura que gustase demasiado. Para abrir boca fixemos unha pequena selección de libros que tiñamos na biblioteca sobre mitoloxía árabe e exipcia. Aquí quedan algúns títulos por se queredes botarlles unha ollada:

Deuses e faraóns da mitoloxía exipcia, edicions Xerais de Galicia

Ciudades fabulosas, príncipes y Yinn de la mitología árabe, ediciones Anaya

Me pregunto por qué Las pirámides fueron construidas y otras preguntas sobre el Antiguo Egipto, Everest

Despois do visionado do documental “La ciudad oculta de Petra” ( do que falamos aquí) e que tampouco tivo demasiado éxito, comezaron as intervencións sobre as diferentes lecturas da novela.

(Cristian parece que non quere perder nimgún detalle do documental)

Como xa adiantamos arriba non foi unha lectura que os enganchase demasiado. Carla, por exemplo, non viu demasiado claro que o amor puidese nacer a tanta velocidade, faltoulle máis emoción e emoción e aventura. Tamén lle pareceu, aquí algúns tamén estiveron dacordo con ela, que a narradora se enredara demasiado ao final “falando” sobre a autora. Esa inclusión da autora como personaxe da novela, que foi algo que nos gustou ás moderadoras, non lle fixo gracia aos lectores máis novos. Despois de atoparlle sentido ao pano vermello que se nos quedara perdido e sen sentido pola historia, fixemos unha parada no misterio que envolve á nai das protagonistas, personaxe, sen dúbida, máis afable que o profesor que non espertou a simpatía de ninguén. Tratase dun personaxe intolerante que participa do expolio que supón entrar nun país para levar as pezas de arte do mesmo a museos de países con maior poder, feito que detectou moi ben Iago, e que defendeu coa sinxela rotundidade que o caracteriza. Hai que valorarlle ao profesor, iso si, o particular uso das expresións ( véxase, por exemplo, a “difusa teoría” que ás veces defende, así coma o emprego da palabra “tetrágono” en ocasións dispares). Este vocabulario particular do pai ponlle unha miga de simpatía á novela.

En definitiva, non deu moito máis de si a novela, sería que faltaba Pedro.

Quedamos para o primeiro luns lectivo de abril coa novela, Frida Kahlo (una historia posible), de María Baranda. Está ilustrado por Gabriel Pacheco. Trátase dunha novela moi poética e onírica que precisa ser lida con ollos de nenos( vós, que ainda estades cerca da infancia, ainda podesdes facelo baixo esa mirada) Como xa vos comentamos na reunión sería bo que lesedes as entradas do blog nas que vos iremos achegando á obra de Frida Kalho, pintora mexicana que é a protagonista da novela. Podedes ler aquí como comeza a obra.

( Procedencia da imaxe)

Desexamos que teñades un bo encontro con esta pintora e que vos descubra moitos camiños polos que transitar a vida con máis seguridade.

Arqueoloxía en “Ammor en Ammán”

A arqueoloxía está moi presente nesta novela. Na páxina 65 de “Ammor en Ammán”, cítanse a Belzoni con relación a Exipto e a Schliemann con relación a Troia.

Para os que esteades interesados/-as nesta disciplina deixámosvos esta entrada referida a Schliemann (1822-1890), o que desenterrou Troia e Micenas.

Este home é un exemplo de soñador que conseguíu o seu soño. Ós oito anos, idade á que xa lera a Homero, dixo que se propoñía demostrar  que Troia existira, aínda que os profesores de historia da súa época o negaran. É certo que ó longo da súa vida o acompañou a sorte, pois xa de mozo adicouse ó comercio, o que lle permitíu facer fortuna. Falaba varios idiomas, fixo negocios en Rusia, acumulou riqueza, casou cunha grega e instalouse en Atenas, onde tivo dous fillos, ós que chamou Andrómaca e Agamenón, seguindo a súa pasión polos clásicos. A partir do 1870 empezou os preparativos para as excavacións de Troia. Daquela a arqueoloxía non era a disciplina que é hoxe en día e estaba en mans de particulares adiñeirados facer este tipo de excavacións para quitarlle á terra os segredos da historia. Atopou nada menos que sete cidades superpostas. Despois foi a Micenas, onde sacou á superficie, entre outras moitas cousas, unhas máscaras de ouro nas tumbas dos reis micénicos. Por último, desenterrou as murallas de Tirinto, que el cría de época romana.

Deixámosvos un vídeo sobre a lexendaria cidade de Troia duns 50 minutos de duración e outro máis curtiño (duns 9 min.) que nos leva a Micenas.

Os mares en “Ammor en Ammán”

Os protagonistas, na súa viaxe ata Petra fan unha parada no mar Morto. “(…) El mar Muerto es siete veces más salado que cualquier otro, de modo que la más pequeña herida o el más fino rasguño escuecen en él con una rabia endemoniada. Y uno flota allí girando como un tentetieso. Aquellas aguas apenas se movían, no había olas y hundirse era imposible.(…)”

Noutra ocasión viaxan ata o mar Vermello para facer mergullo, concretamente no golfo de Aqaba. É aí cando Laerke coñece ao seu barqueiro particular:

“(…) Al tiempo que les iba mostrando todo lo que encontraban a su paso por las aguas del mar Rojo, en el interior del golfo de Aqaba. Estaba convencido de que a Nana se le pasaría el mal humor y, lo que era aún más importante, el enamoramiento, buceando entre corales y peces de colores. (…) Del techo de la barca, en cuyo casco aparecía el nombre de Youssef, con el que desde el primer momento bautizaron al joven barquero, colgaba un pequeño museo de los horrores marinos, una especie de acuario improvisado al aire libre: un pez globo secado al sol, pálido como la arena de una palya, varias estrellas de mar con las puntas retorcidas, esponjas, crustáceos y hasta el caparazón de una pequeña tortuga de mar.(…) El espectáculo submarino era impresionante. Corales duros y blandos de muy diversos colores, tamaños y formas: setas gigantescas, árboles de Navidad, guirnaldas, anémonas, plumeros de mar, intestinos retorcidos, helechos, lagas fluorescentes, hemisferios cerebrales. Y miles de peces de colres resplandecientes: el pez payaso, el ángel, el cirujano, el diamante, el sargento mayor, el mariposa, el pez loro, que se alimenta de coral, etc. Y entre los corales, cientos de erizos de púas larguísimas, como diademas de estrellas de imnumeralbles puntas. Negras, brillantes, en constante movimiento. (…)”

Se queredes mergullarvos nesas augas, podedes coller na biblioteca o documental Expedición océanos, explorando los secretos del mundo submarino. El mar Rojo.

( Procedencia da imaxe)

Aquí vos deixamos outra pequena expedición polas augas deste mar. Está filmada por Buceogalicia:

Se clicades aquí, podedes coñecer máis sobre o mundo submarino deste mar Rojo, segundo Cousteau “el corredor de las maravillas”.

A música en “Ammor en Ammán”

Cando viaxan a Petra, as irmáns van cantando cancións no coche . Unha delas é dun grupo que se chama “Mal de amores”. Transcribimos a letra dunha das cancións:

” Fabrícate una noche a tu medida

y déjate querer si hay voluntarios.

Sus ojos pueden ser tu medicina

y tú la mercromina de sus labios.”

Tamén se fala de que escoitan a Ella baila sola. Velaquí unha das cancións deste grupo: