A semana pasada comentamos a lectura Casa de bonecas. Foi a obra que máis lle gustou de todas as que levamos lidas. “Era sinxela e complicada (polo tema) ao mesmo tempo.” Son palabras textuais. Supoño que o complicado fai referencia á profundidade, aos desencontros e ao encontros dos personaxes (especialmente o de Nora no seu camiño de recoñecemento e liberación). É unha marabilla que as mediadoras non teñamos que explicarlles xa cales son os temas que habitan na novela (ou levalos ata eles) e que eles sós sexan capaces de ver que detrás dunha historia, dunha obra sempre palpita unha reflexión (feita arte) e que, e isto é importante, sexan capaces de formular, verbalizar eses conceptos tan abstractos, ás veces: os temas. Deberase á práctica lectora, ao camiño andado destes novos lectores ou á tarta de améndoas.
Coas améndoas que comía Nora, nós fixemos unha tarta
Como estamos no mes da muller elexímolo libro do mes (a pesar de que quen escribe non está moi dacordo cos “días de”). Xa o temos colocado no espazo ( a caixiña de Rodrigo. Canto te lembramos!!) que lles temos reservado na biblioteca a eses libros:
Aproveitamos tamén a ocasión para facer unha pequena selecta de obras de teatro que recollemos neste punto de interese:
Está feita a propósito do obradoiro de teatro que se está realizando na biblioteca para os alumnos de 1º da ESO. Os rapaces están aprendendo técnicas teatrais da man dos mesmísimos organizadores do Festival das Brétemas. Nestes momentos están preparando unhas escenas teatrais para facer nas rúas de Ponteareas. Vai ser todo un fito!! Longa vida ao teatro e longa vida ao Festival das Brétemas!!!
NORA: Non, soamente alegre. Sempre fuches tan bo comigo. Pero o noso fogar nunca foi outra cousa ca un cuarto de xogos. Fun a túa muller-boneca, como fun a nena- boneca do meu pai. E os nenos foron as miñas bonecas. Cando te puñas a xogar comigo parecíame tan divertido, da mesma maneira que os nenos se puñan contentos cando eu xogaba con eles. Así foi o noso matrimonio, Torvald.
NORA: Xa non creo niso. Penso que primeiro son unha persoa, eu son un ser humano coma ti. Ou polo menos farei un esforzo para selo. Xa sei que a maioría da xente che dará a razón, Torvald, e algo debe aparecer nos libros. Pero eu xa non podo seguir facendo o que os demais opinen, Torvald, nin o que din os libros. Teño que pensar por min mesma e tomar as miñas propias decisións.
(…)
HELMER: (Déixase caer nunha cadeira preto da porta e agocha a cabeza coas mans) Nora, Nora. Baleiro. Xa non está… (Parece que ten unha esperanza) Un milagre?
Aquí vos deixamos unha proba gráfica da visita da autora Ana Alcolea. Como sabedes, asistiron ao encontro os alumnos de 1º da ESO e os nosos compoñentes do club de lectura.
A escritora falounos con simpatía e calidez da xénese da súa novela El retrato de Carlota, contestou a todas as preguntas que lle fixemos e ata nos ensinou o verdadeiro collar de contas cadradas que desaparecera do retrato da bisavoa de Carlota. Foi un encontro moi gratificante, ameno e ben levado. Grazas, Ana pola túa visita e por non aburrirte escribindo!!! Nós tampouco nos aburrimos léndote!!!
William Rothenstein “Casa de bonecas” (1899-1900, óleo sobre lienzo, 89 x 61 cm, Tate Britain, Londres)
Nesta páxina podedes ver un comentario do cadro moi revelador.
Programamos a lectura desta peza para o mes de marzo xa que neste mes, como sabedes, celébrase o Día da muller traballadora. Esta peza está considerada como a primeira obra teatral feminista (co permiso de Aristófanes e a súa Lisístrata) e foi moi controvertida e polémica na súa época pois reflicte a vida interior dun ha muller que, chea de vivir comoa unha boneca (xoguete do pai primeiro e do marido despois) decide abandonar a casa familiar para vivir a súa vida. Óbrase, polo tanto, un milagre: o de tomar conciencia do que quere e sinte verdadeiramente como muller, non só como esposa de ou nai de.
“Anagnórise: 1. Momento dunha obra dramática no que un personaxe coñece a súa verdadeira identidade: a anagnórise é un recurso moi empregado na traxedia clásica grega. 2. Coñecemento que unha persoa adquire nun momento dado sobre cuestións trascendentais do seu pasado: saber que era adoptado foi para el unha aunténtica anagnórise.
(Anagnórise: fai alusión ás revelacións das que falabamos na entrada anterior)
Así define o Dicionario Xerais da Secundaria e Bacharelato o termo anagnórise. En Casa de bonecasaparece nas súas dúas acepcións. Fixádevos nos fragmentos:
” (HELMER entra en su despacho. La doncella introduce a la SEÑORA LINDE, en traje de viaje, y cierra la puerta)
SEÑORA LINDE: Buenos días, Nora.
NORA. (Indecisa): Buenos días.
SEÑORA LINDE. Por lo visto no me reconoces.
NORA: No… no sé… ¡Ah! Sí, me parece… (De pronto, exclama:) ¡Cristina! ¿Eres tú?
SEÑORA LINDE: Sí, soy yo. (…)”
Páxina 42, Casa de muñecas, edición de Cátedra
Nesta ocasión aparece a anagnórise con moita sinxeleza. Trátase dun recoñecemento dun personaxe por parte doutro. Mais, nestoutro fragmento, a acción toma un xiro novo baixo un aspecto descoñecido: aparece ante nós unha muller heroica. Prodúcese unha angnórise completamente diferente á anterior:
“(…) NORA: Lo mismo creo yo. Pues ahora, Cristina, voy a decirte algo. Yo también tengo de qué sentirme orgullosa y satisfecha.
SEÑORA LINDE: No lo dudo. Pero ¿de qué se trata?
NORA: Habla más bajo, no te vaya a oír Torvaldo. Por nada del mundo conviene que él… No debe saberlo nadie más que tú.
SEÑORA LINDE: Pero, criatura, ¿qué es ello?
NORA: Acércatte aquí. (La hace sentarse a su lado, en el sofá.) Pues verás… También tengo de qué estar orgullosa y satisfecha. Fui yo quien salvó la vida a Torvaldo. (…)”
Páxina 48 da edición citada
Tal vez o recoñecemento máis poderoso é o coñecemento que fai Nora de si mesma no terceiro e último acto, o que fai obrar o milagre final:
“(…) NORA. (Niega con la cabeza): Nunca me quisisteis. Os divertía el capricho de jugar con la niña.
HELMER. Pero, Nora, ¿qué palabras son ésas?
NORA. La pura verdad, Torvaldo. Cuando vivía papá, él me manifestaba todas sus ideas , y yo las seguía. SI tenía otras diferentes, me guardaba muy bien de decirlo, porque no le habría gustado. Me llamaba su muñequita y jugaba conmigo, ni más ni menos que yo con mis muñecas. Después vine a esta casa contigo…
HELMER: ¡Qué términos empleas para hablar de nuestro matrimonio!… NORA: (Sin inmutarse.) Pasé de manos de papá a las tuyas. Tú me formaste a tu gusto, y yo participaba de él… o lo fingía… no lo sé con exactitud; creo que más bien lo uno y lo otro. Cunado miro hacia atrás, me parece que he vevido aquí como una pobre… al día. Vivía de hacer piruetas para divertirte, Torvaldo. Como tú querías. Tú y papá habéis cometido un gran error conmigo: sois culpables de que no llegara a ser alguien. (…)”
Este é un blog dun Club de lectura dun centro de ensinanza. O seu uso é meramente didáctico, polo que se algunha das imaxes ou textos usados tivese dereitos de autor, facedenolo saber para proceder a retirala.