Se hai algo que non debería faltar nunca nunha infancia (en xeral nunha vida, pero isto xa é máis difícil) son os xoguetes e os xogos. Zezé xogaba moito, mal que lle pesara ás veces. Os xogos e a fantasía aparecen na novela coma unha mostra máis da súa imaxinación, da súa alma creativa e rebuldeira, xenerosa, e coma antídoto contra a dor e o desamparo.
Así, Zezé divide a horta en tres xogos para o reiciño Luís e para el, xoga con cromos e bólas, con baladeiras*, fai un “carriño cunha caixa de mistos”, coas medias crea serpes que asusten nas esquinas das rúas e apampa cos agasallos que no Nadal lle chegan ao Serxiño. Pero nunca a el nin as seus irmáns.
Fai xoguetes de refugallo ( e tal vez isto tamén é unha metáfora do que fai coa súa vida). Se vos interesa facer os propios xoguetes, para vós, para os irmáns, amigos… botádeche un ollo a este libro, Os xoguetes do lixo, publicado pola editorial, hoxe tristemente desaparecida, A nosa Terra. Témolo na biblioteca:
Mostra dun deses xoguetes que aparece no libro.Premede neste enlace de librosnacasa para ver máis.
Mais, se hai algo que lle gusta a Zezé son os papaventos:
“(…) Na nosa rúa había un tempo para cada cousas. Tempo de bólas. Tempo de buxainas. Tempo de coleccionar cromos de artistas de cine. Tempo de papaventos, que era o máis bonito de todos. Os ceos víanse cubertos en calquera parte por papaventos de todas as cores. Papaventos fermosos, de todas as formas. Era a guerra no aire. Os cabezazos,as liortas, os enredos e os cortes.
As navalliñas cortaban os fíos e alá viña un papaventos virando no espacio, enredando o fío de dirección coa cola sen equilibrio. O mundo volvíase só dos rapaces da rúa. De todas as rúas de Bangu. Despois quedaban os restos envoltos nos fíos, as apuros do camión da Light. Os homes viñan, irados, a arrancar os papaventos mortos, confundindo os fíos. O vento… o vento… (…)”
Páxina 131 da edición citada.
“(…) Chegara o tempo dos papaventos e ¡rúa para que te quero! O ceo azul estrelábase de día coas estrelas máis bonitas e coloridas. No tempo do vento abandonaba un pouco a Minguño, ou só o buscaba cando me poñían en peniencia despois dunha boa tunda. (…)”
Páxina 136 da edición citada
A maior parte das veces, como sabedes, os nenos construían globos e os seus propios xoguetes con obxectos de refugallo. Isto é o que Zezé facía cos globos:
“(…)Eu estaba ó lado de Totoca aprendendo a facer un globo. Cando todo estivo pegado, Totoca amarrou o globo nunha variña pola punta de arriba, cun prendedor de roupa.
_ Só cando está ben seco, fáiselle a abertura. ¿Aprendiches burriño?
_ Aprendín.
Ficamos sentados na soleira da porta da cociña, vixiando o globo de cores, que tardaba en secar. Totoca, concentrado na calidade de mestre, ía explicando:
_ O globo mandarina só debes facelo despois de moita práctica; ó principio hai que facelo de dous gallos, que é máis doado.
_ Totoca, se fago soíño un globo, ¿ti fasme a abertura?
_ Depende.
Xa estaba el querendo facer negocios. Meter man nas miñas bólas ou na colección de cromos de artista de cine que “ninguén comprendía como aumentaba tanto”.
_ Recoiro, Totoca, cando mo pides, eu ata pelexo por ti.
_ Ben. A primeira vez fágocha gratis e se non aprendes, as outras fareichas só a cambio de algo.
_ De acordo.
Naquel momento eu xuraría que ía aprender tan ben, que el nunca máis poñería as mans nos meus globos.
Desde entón o meu globo non me saíu máis da idea.
Tiña que ser o meu globo. Imaxinaba o orgullo de Portuga cando lle contase a fazaña. A admiración de Xururuca cando vise o becho abalando nas miñas mans… (…)”
Páxinas 167 e 168 da edición citada.
Na novela, en definitiva, podemos atopar modos de xogar que son universais. Podería ser un bo complemento para a lectura consultar esta enciclopedia que recomendamos especialmente polo rigor e delicadeza co que foi feita: Tastarabás. Enciclopedia de brinquedos tradicionais, de Antón Cortizas, publicada por Xerais. Podedes consultar esta pequena alfaia na biblioteca.
Xa a garda é fermosísima e convida a entrar:
Para finalizar, isto é o que El retrete de Dorian Grey pode facer cos globos. Tamén é poesía:
* Baladeiras: xoguete que se lanza lonxe. (Nota que aparece na edición citada)
Club de lectura BiblioTea 